Bugün güncel konularda yazacağım yazılar var. Ancak yakın tarih, Cumhuriyet tarihi konusunda en yetkili isim olan Sinan Meydan’ın 23 Nisan’la ilgili yazısını yazacağım.
23 Nisan’da Neler Yapıldı?
Birikim olmasaydı Cumhuriyet kurulamazdı. İkinci Mahmut 1876 (Birinci Meşrutiyet), 1908 (İkinci Meşrutiyet)…
Meşrutiyet Meclisi’nde egemenlik (yönetim) sultandadır. Meclisin üstünde padişahın gölgesi var.
23 Nisan 1920’de Ankara’da kurulan meclisin üstünde hiçbir kişi, düzen yok.
24 Nisan’da Mustafa Kemal Meclis’te 4 saat konuştu:
1-Meclisin üstünde hiçbir güç, kuvvet yoktur.
2-Yasama, yürütme yetkisi Meclis’tedir.
3-Padişahın geleceğine Meclis karar verecektir.
Mustafa Kemal’in her söylediği kabul edilmiyor.
İlk kez Türk adı verilen Meclis kuruluyor.
İlk Meclis’te 110 vekil var. 46 çiftçi, 10 aşiret reisi var.
Mustafa Kemal, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin başkanıdır.
Meclis’te muhalif sesler de var.
Başkomutanlık 3 aylıktır.
Mustafa Kemal’in milletin iradesine inancı tamdır.
1924 yılında kadınlara seçme, seçilme hakkı verilmek istendi. Reddedildi.
O insanlara, milletvekillerine saygı duymamak imkansız.
Yollar çok bozuk. Meclise ulaşamadan hayatını kaybedenler var. Ankara’ya yiyeceklerini de getirdiler. Yatacak yerde yok! Bazı milletvekilleri ilk günlerde parklarda, bahçelerde yattılar geceleri!...
Birinci Meclis İttihat Terakki binasıydı. Meclisin çatısı da açıktı. Kapatıldı. Ankara’da elektrik yoktu.
TBMM çok zor koşullarda çalıştı.
Yunus Nadi, Yenigün Gazetesi’nin sahibiydi.
Yunus Nadi şöyle diyor:
-“Her kerameti Meclis’ten mi bekleyeceksiniz?”
Mustafa Kemal, Yunus Nadi’ye şöyle cevap veriyor:
-“Ben her şeyi Meclis’ten bekleyeceğim. Önce Meclis, sonra ordu” diyor (1)
Dipnot:
(1) - Sinan Meydan, Halk TV 23.04.2024